Куулар Сарра Телбин-ооловна – тыва дыл болгаш чогаал башкызы, прозачы.
Ол 1936 чылдың март 6-да Тыва Арат Республиканың Барыын-Хемчик кожууннуң Кызыл-Мажалыкка тѳрүттүнген.
Кызыл-Мажалыктың база Суг-Аксының ортумак школаларынга ѳѳренип чораан. Ол школачы чылдарында эки ѳѳредилгелиг, эш-ѳѳрзүрек, спортка хандыкшылдыг, хѳй-ниити ажылдарынга идепкейлиг киржип чораан.
Бичии тургаш-ла, башкы болур күзелдиг чораан болгаш, Кызылдың башкы училищезин 1960 чылда чедиишкинниг дооскаш, күрүнениң башкы институдунуң филология факультедин 1979 чылда доозуп, билиин улам ханыладып, бедиткен.
Сарра Телбиң-ооловнаның ажылче базымнары ѳѳредилге шугумунга эгелээн. Ол Кызыл-Тайганың, Чадаананың, Суг-Аксының, Туранның база Сесерлигниң школаларынга тыва дыл, чогаал башкылап, ѳѳреникчилерге бедик билигни берип чораан.
Чогаал ажылы
Сарра Телбиң-ооловна чогаал ажылын 1982 чылда эгелээн. 1985 чылда ооң «Алаш хемим» деп баштайгы шүлүү «Шын» солунга парлаттынган. Удаваанда ол шүлүкке аялга чогааттынып, билдингир ыр апарган. Ооң чогаалдары республика солуннарынга, «Улуг-Хем», «Башкы» сеткүүлдеринге парлаттынып турган. Шүлүк бижииринге салым-чаяаны бадыткаттынып, «Тыва тѳлге» деп шүлүктер чыындызын 1995 чылда чырыкче үндүрген. Чыындыда чер-чурт, мѳзү-шынар, тѳѳгү, ёзу-чаңчылдар дугайында шүлүктерни сеткилиниң ханызындан илередип, херээжен кижиниң уян сеткилин, делегей кѳрүүшкүнүн чедимчелиг кѳргүскен.
Сарра Куулар – прозачы. 2002 чылда «Эдегейниң шынаазында» деп аттыг проза чогаалдарының чыындызы парлаттынган. Ында намдарынга үндезилеп бижээн тоожу, тѳѳгү-биле сырый харылзаалыг очерктер болгаш кѳдээ амыдыралды, мѳзү-шынар, шажын айтырыгларын, тыва чаңчылдарны, ужурларны онзагай, тодаргай чураан чечен чугаалар кирген.
Ол А.С. Пушкинниң шүлүктерин тыва дылче очулдуруп, номчукчуларның сонуургалын оттурган. Ол Тыва Республиканың херээжен чогаалчыларының ассоциациязын тургузузарынга идепкейжи бооп, үлүг-хуузун киириштирген.
Сарра Телбиң-ооловна 1996 чылдан бээр Тываның Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү. Шүлүкчүлер А. Ховалыг биле С. Козлова талантылыг прозачы Сарра Телбиң-ооловнаның чогаалдарын бедик үнелеп, деткимчени, арга-сүмени берип чорааннар.
Ол 2006 чылда мѳчээн.
Материалды А. С. Пушкин аттыг Национал ном саңының
редактору Момбулай Оралмаа белеткээн.
Ажыглаан литература:
- Күжүгет, М. Куулар Сарра Телбиң-ооловна : 85 харлаанынга / М. Күжүгет – Сѳзүглел : дорт // Люди и события : календарь-хронограф 2021. – Кызыл, 2020. – С. 55-56.
- Комбу, С. Куулар Сарра Телбин-ооловна : о ней / С. Комбу – Текст : непосредственный // Тувинская литература : словарь. – Новосибирск, 2012. – С. 121.
