Арт — черниӊ бедии, улуг оруктуӊ ортузу. Өгбелеривис артты өндүр, арыг-чаагай чүвеге дөмейлеп, ыдыкшыдып чоруур. Арт-сын ажары кандыг-даа кижиге берге, аъттыг чорук кылыр үеде, бир артты ажары улуг үүле болур турган. Ынчангаш арт кырынга үнүп келгеш, кижилер амырап, улуг оруктуӊ ортузунга келгенинге өөрүп, ооӊ ээзинге чалбарып, чажыын чажар.
«Арт ажып келдивис», «улуг арт кыры-дыр», «арт-сын ажып келген улусту дыштандырар» деп тывалар ам-даа чугаалажыр. Арт кырынга келген улус аът-хөлүнден, чычаанчындан дүжер, ооӊ ээзинге чеминиӊ дээжизин сөӊнээр, алгыш-йөрээлин салыр, чаламазын баглаар. Арт кырынга оваалар турар. Аӊаа доктааган кижи ыяап-ла даш салыр.
